خواص خساک
آشنایی با خساک:
خساک یا ماهی مرکب مانند کالاماری، از راسته هشت پایان و تیره سرپایان است که دارای ویژگی های ظاهری: بدن کیسه مانند، هشت عدد پا، یک دهان با دو دندان غیر فکی و یک جفت چشم می باشد، همچنین دارای خواص زیادی نیز می باشد که در ادامه خواص خساک را بیشتر شرح خواهیم داد.
ماهی خساک یا ماهی مرکب با نام انگلیسی Pharaoh cuttlefish را با نام های دیگری مانند سرپاور، انکاس و نقلی نیز میشناسند که دارای طبعی گرم و تر است.
ماهی مرکب، شب شکار است، به این معنا که؛ شب ها به سطح آب می آید تا طعمه های خود را شکار کند و روز ها در اعماق آب، به استراحت میپردازد.
به طور معمول، ماهی مرکب یا خساک در مناطق گرمسیری پراکنش دارد که در مناطقی مانند اقیانوس هند، خلیج فارس و دریای عمان، شاهد بیشترین پراکنش این ماهی هستیم.
هر ساله هزاران تن از ماهی ارزشمند خساک به دست صیادان صید می شود و پس از عمل آوری توسط شرکت های فرآوری، به صورت فیله شده یا کامل به کشورهای دیگر صادر می کنند.
فصل صید خساک در استان بوشهر نیز از بهمن ماه هر سال شروع و تا اواخر اردیبهشت ماه سال بعد ادامه دارد.
طعم خساک یا ماهی مرکب را نمی توان با هیچ ماهی دیگری مقایسه کرد، زیرا از آنجا که این گونه به نرم تنان و بی مهرگان تعلق دارد طعم گوشت آن نیز با ماهی متفاوت است و نزدیک ترین طعم به ماهی مرکب را می توان در میگو یافت.
تفاوت ماهی مرکب و کالاماری:
عموما مردم ماهی مرکب یا همان خساک را با اسکوئید یا کالاماری اشتباه میگیرند. هر چند این دو از نظر ظاهری خیلب بهم شبیه هستند ولی خساک دارای بدنی پهن و کیسه ای است و در کل هشت بازو، یک جفت چشم، دهان و دو دندان دارد.
ولی کالاماری برخلاف ماهی مرکب دارای اندامی کشیده تر است که یک باله در انتهای بدن دارد تا شنا را برای این ماهی راحت کند که در ماهی مرکب، این باله سرتاسر بدن را در برگرفته و در هنگام شنا باله نواری شکل تکان میخورد.
اسکوئید یا کالاماری دارای هشت بازو و دو شاخک است که این دو شاخک در ماهی مرکب دیده نمی شود. از نظر تعداد بازو، ماهی مرکب هشت بازو که تقریبا هم اندازه هست، دارد.
خواص خساک:
ماهی خساک مانند دیگر آبزیان دریایی، منبع غنی از امگا3 می باشد و یک از دلایلی که ماهی مرکب در بین عموم مردم خیلی طرفدار دارد، تاثیر آن بر روی فعالیتهای کلیه، کبد و دستگاه گوارشی است.
این آبزی دریایی، دارای گوشتی سفید با قوام اسفنجی می باشد که با دارا بودن طبعی گرم باعث افزایش انرژی و قدرت در بدن میشود.
بدن ماهی مرکب سراسر گوشت و پروتئین است. هر100 گرم از گوشت آن دارای 79 کالری و 0.7 گرم چربی و 16.2 گرم پروتئین و 0.8 گرم کربوهیدرات است. ماهی مرکب حاوی اسیدهای چرب غیراشباع پرخاصیت ایکوزاپنتونیک اسید (EPA) و دیکوزاهپتانوئیک اسید (DHA) است. ماهی مرکب منبع بسیار زیادی از ویتامینها است.
این ترکیب شامل بسیاری از ویتامینهای مفید بدن مانند ویتامین A، ویتامین C، نیاسین، ریبوفلاوین، ویتامین B6، فولات و ویتامین B12 است. همچنین مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی ضروری مانند کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، پتاسیم، سدیم، روی، مس، منگنز و سلنیوم در گوشت این ماهی وجود دارد.
برای درمان سوختگی و التیام و بهبودی زخم ها می توانید از ماهی خساک استفاده کنید، زیرا حاوی ویتامین B12، آهن، پتاسیم، مس و فسفر است. این مواد مغذی اساسا به عملکرد و سلامتی سلول های خونی، استخوان ها و سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
مضرات ماهی مرکب:
ماهی مرکب مانند میگو و خاویار، از جمله غذا هاییست که بیشترین غلظت کلسترول را به همراه دارد. این کلسترول بالا برای افرادی که به بیماری های قلبی، فشارخون بالا، چربی خون و دیابت مبتلا هستند، می تواند خطر آفرین باشد. بنابراین این افراد باید در میزان مصرف این ماهی دقت کنند.
سازمان های پزشکی ایالات متحده ماهی مرکب را در لیست غذاهایی که برای مصرف افرادی که مستعد ابتلا به بیماری های قلبی عروقی هستند، منع شده، قرار داده است.
نکات مهم در مصرف ماهی مرکب:
اگر میخواهید این غذای سالم را بصورت صحیح بپزید بهترین روش آبپز و کبابی کردن آن است.
با این روش، بیش از 25% نیاز روزانه بدن شما به سدیم تامین میشود و تقریبا هیچ چربی اشباع یا کربوهیدراتی نخواهد داشت.
اگر این ماهی رو سرخ یا سوخاری کنید قطعا خیلی خوشمزه تر خواهد بود ولی کلسترول بالایی به غذایتان وارد میشود، پس ترجیحا بهتر است خیلی کم به این روش ماهی خساک را طبخ بفرمایید.
حتما باید ماهی مرکب را 45 دقیقه آبپز کنید تا گوشتش نرم و قابل خوردن بشود در غیر اینصورت بافتی لاستیک مانند خواهد داشت.